Bunama (Demans)

Demans, halk arasında daha yaygın olarak bilinen adıyla bunama, bilişsel fonksiyonlarda belirgin bir bozulma ile seyreden nörolojik bir hastalıktır. Genellikle hafıza, dil, muhakeme, soyut düşünce ve karar verme gibi önemli zihinsel yeteneklerin kademeli olarak kaybedilmesiyle karakterizedir. Demans çoğunlukla ileri yaşlarda görülse de, erken yaşlarda ortaya çıkma ihtimali de bulunmaktadır.

Demans Türleri Nelerdir?

Demans farklı türleri ve belirtileriyle geniş bir klinik spektruma sahiptir. En sık rastlanan demans türleri şunlardır:

• Alzheimer Hastalığı: Demans vakalarının yaklaşık %60-80’ini oluşturur. Hafıza kaybıyla başlayarak zamanla günlük yaşam aktivitelerinde ciddi zorluklara neden olur.
• Vasküler Demans: Beyne giden kan akımındaki bozukluklar sonucunda gelişir. İnme veya tekrarlayan küçük damar tıkanıklıkları sonucunda ortaya çıkabilir.
• Lewy Cisimcikli Demans: Parkinson hastalığı ile ilişkili olarak gelişebilir ve görsel halüsinasyonlar, hareket bozuklukları gibi belirtilerle seyredebilir.
• Frontotemporal Demans: Beynin frontal ve temporal loblarının etkilenmesiyle ortaya çıkar. Davranış değişiklikleri, sosyal uygunsuzluk ve dil bozuklukları sıklıkla ön plandadır.

Demansın Belirtileri Nelerdir?

Demans hastalığının belirtileri, hastalığın türüne ve evresine göre farklılık göstermekle birlikte genel olarak şu bulgular gözlenir:

• Yakın geçmiş olaylarını unutma ve sık tekrarlayan sorular sorma
• Kelimeleri bulmakta zorluk ve iletişim problemleri
• Zaman ve mekân oryantasyonunun kaybı
• Günlük işleri yapmada ve karmaşık görevleri yerine getirmede zorluk
• Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu
• Kişilik ve davranış değişiklikleri, huzursuzluk ve depresyon gibi ruh hali değişimleri

Demansın Sebepleri Nelerdir?

Demansa neden olan faktörler çeşitlidir ve hastalığın türüne göre değişiklik gösterir:

• Yaşlanma: Demansın en güçlü risk faktörü ileri yaştır. 65 yaşından sonra risk belirgin şekilde artar.
• Genetik Faktörler: Ailede demans öyküsü bulunması, özellikle Alzheimer gibi bazı demans türlerinde riski artırmaktadır.
• Kalp-Damar Hastalıkları: Hipertansiyon, diyabet, obezite ve sigara kullanımı vasküler demans riskini yükselten faktörlerdir.
• Beyin Hasarı: İnme, kafa travmaları gibi durumlar beyinde kalıcı hasarlar oluşturabilir ve demans riskini artırabilir.

Tanı Süreci ve Önemi

Demans tanısı, uzman nörologlar tarafından yapılan ayrıntılı değerlendirmeler ve testlerle konur. Bu süreçte klinik görüşmeler, nöropsikolojik testler, nörolojik muayene ve görüntüleme yöntemleri (MR, BT gibi) kullanılır. Demansın erken dönemde teşhis edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü erken tanı, hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak, semptomları kontrol altına almak ve hasta ile yakınlarının yaşam kalitesini yükseltmek açısından büyük önem taşır.

Demansın Tedavisi Nasıl Yapılır?

Demansın tedavisi genellikle belirtileri kontrol etmek ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmek üzerine odaklanır. Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Mehmet Ali Bereketoğlu, her hastaya özel kapsamlı tedavi planları oluşturur. Tedavi sürecinde ilaç tedavileri, bilişsel terapiler, davranış terapileri ve yaşam tarzı değişiklikleri önemli rol oynar. Özellikle Alzheimer tipi demansta kullanılan kolinesteraz inhibitörleri ve NMDA reseptör antagonistleri, bilişsel fonksiyonların korunmasına yardımcı olabilir.

Demans ve Nöroloji Uzmanının Rolü

Demansın yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve nöroloji uzmanının rolü kritik önem taşır. Bursa’da görev yapan Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Mehmet Ali Bereketoğlu, hastalığın tanı ve tedavi süreçlerinde hastalarına kişiselleştirilmiş, bilimsel ve kapsamlı destek sunmaktadır. Demansın erken tanısı ve etkili tedavisi için, unutkanlık ve benzeri bilişsel sorunlar yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden bir nöroloji uzmanına başvurması önerilir.

Demans ile ilgili detaylı bilgi ve randevu almak için Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Mehmet Ali Bereketoğlu ile iletişime geçebilirsiniz.